Infecties die het gevolg zijn van bijvoorbeeld een beet door een teek kunnen zich erg verschillend manifesteren bij verschillende patiënten zonder dat daar een duidelijke verklaring voor is. Zelfs als alle testen voor infectiediagnostiek worden ingezet, zijn de uitkomsten niet altijd  conclusief, waardoor het lastig is voor de behandelend arts om de juiste behandeling in te zetten. Een belangrijke reden voor het niet werken van de gebruikelijke diagnostische methoden ligt bij het feit dat infectiediagnostiek vaak is gebaseerd op het meten van bepaalde moleculen in het bloed. Dit terwijl voor sommige micro-organismen juist de cellen in het bloed, bepaalde witte bloed lichaampjes genaamd lymfocyten, beter kunnen worden uitgelezen. De reden hiervoor is dat lymfocyten heel specifiek stukjes micro-organisme herkennen die door geïnfecteerde cellen worden gepresenteerd. Op deze manier komt een immuunreactie op gang en wordt het micro-organisme, zoals een virus, uiteindelijk gedood en verwijderd uit het lichaam. Als achterhaald kan worden welk stukje van welk micro-organisme door de lymfocyten van een persoon wordt herkend, verschaft dit informatie over die infectiestatus.

Huidige werkwijze

Tot nu toe was bekend dat de stukjes die worden herkend door lymfocyten, gemaakt worden door eiwitten van micro-organismen op te knippen in een proces dat vergelijkbaar is met een hakselaar. Uit zeer recent onderzoek is echter gebleken dat deze hakselaar complexer werkt dan tot nu toe aangenomen; de eiwitten van micro-organismen worden niet alleen geknipt, maar kleinere fragmenten worden ook weer aan elkaar geplakt. Door het knippen én plakken van eiwitten afkomstig van micro-organismen is de diversiteit van stukjes micro-organisme die kan worden gepresenteerd aan het immuunsysteem vele malen groter dan tot nu toe gedacht. Dit betekent ook dat de lymfocyten deze diversiteit kunnen herkennen. Dit willen we exploiteren in dit onderzoeksproject. Eerst willen we aantonen dat de lymfocyten werkelijk de geplakte én geknipte stukjes micro-organisme kunnen herkennen in infectie. Vervolgens willen we nieuwe testen ontwikkelen om de infectiediagnostiek te verbeteren.

Focus van het onderzoek

De infectieziekte waar we aan gaan werken is de ziekte van Lyme, veroorzaakt door de Borrelia bacterie. Voor deze infectie geldt dat het ziekte proces lang kan zijn en dat adequate diagnose moeilijk is met de nu beschikbare diagnostische middelen. Voor dit onderzoek kunnen we gebruik maken van materiaal van patiënten die al deelnemen aan klinisch onderzoek. Daarnaast is de apparatuur die we nodig hebben al aanwezig op de afdeling MMI van het St. Antoniusziekenhuis. De bijdrage van het onderzoeksfonds zal daarom volledig gebruikt worden voor materialen die nodig zijn om de experimenten te doen.

Personalized medicine

Met de bijdrage kunnen we een stap vooruit zetten en het mechanisme van knippen én plakken van micro-organismen toe passen in de infectiediagnostiek. Op deze manier kunnen we wellicht in de toekomst reactiviteit van lymfocyten tegen andere micro-organismen aantonen en kan meer informatie worden verkregen over de infectiestatus en immuniteit van de patiënt. Uiteindelijk draagt dit bij aan patiënt specifieke diagnostiek waardoor de best mogelijke zorg kan worden gegeven; personalized medicine, waarbij precies de behandeling wordt gegeven die helemaal toegespitst is op de patiënt zodat deze zo snel mogelijk herstelt.

 

In de bijlage vind u de presentatie over het betreffende onderzoek van de Vriendendagen in juni 2018. Presentatie Vriendendagen 2018